Astım’a Dikkat !..

Dünyada yaklaşık 300 milyon kişiyi etkileyen Astımı çok sık duymamıza rağmen tam olarak biliyor muyuz? Peki, Astım nedir?

• 

• 

Geceleri düzenli olarak uyanıyorsanız, yeterince uyuyamamanın alışmanız gereken bir durum olduğunu kabullenmiş olabilirsiniz. Ancak yetersiz uyku ve hayatınızdaki etkileri boyun eğmeniz gereken bir durum olmamalıdır. Uykusuzluk hayatınızı etkiliyorsa özellikle de öksürük, hırıltı, nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi gibi astım belirtileriyle geceleri uyanıyorsanız, mutlaka hekiminize danışmalısınız.

Astım Nedir?

Astım; hırıltılı solunum, nefes darlığı ve öksürük belirtileri ile kendini gösteren; hava yolu iltihaplanması, hava yolu aşırı duyarlılığı ve değişen derecelerde hava yolu tıkanıklıkları sonucu gelişen kronik (süreğen, müzmin) bir hastalıktır. Astımın gece ve gündüz belirtileri ile hava akımı kısıtlılığı bazen haftalarca veya aylarca kendini göstermez. Ama yine de hastalarda aralıklı olarak alevlenmeler görülebilir ve bu alevlenmeler hayatı tehdit edebilecek kadar ciddi olabilir. Astımın dünyada yaklaşık olarak 300 milyon kişiyi etkilediği bilinmektedir. 2025 yılına gelindiğinde, bu rakama 100 milyon yeni astım hastasının ekleneceği tahmin edilmektedir. Astım; okul öncesi yaş grubunda (beş yaş ve altında) en sık görülen kronik hastalıklardan bir tanesidir.

• 

• 

Astım Tetikleyicileri
Astımı olan kişilerin hava yollarında enflamasyon yani iltihap vardır. Bu durum astımı olan kişilerin diğer insanları rahatsız etmeyecek şeylere duyarlı olmasına neden olur.  Duyarlılık yaratan bütün etkenlere ise  “tetikleyiciler” denir. Tetikleyiciler kişiden kişiye farklılık gösterebilir.

TETİKLEYİCİLER
1-Tozlar,
2-Kimyasal maddeler,
3-Sigara dumanı,
4-Hava kirliliği,
5-Reflü,
6-Ev tozu akarları,
7-Evcil hayvanlar (kedi, köpek),
8-Hamamböceği,
9-Küf mantarları,
10-Polenler,
11-Viral üst solunum yolu enfeksiyonları,
12-Bazı ilaçlar

Astım ve Aktivite
Astım nedeniyle egzersizden çekinmeniz olasıdır. Amacınız, kendi ritminize göre aktivite seviyenizi yavaş yavaş artırmak olmalı. Size hangi aktivitelerin uygun olduğunu hekiminize sorabilirsiniz.
Basketbolcu Dennis Rodman ve koşucu Paula Redcliff gibi birçok profesyonel atlet, astım hastası olmalarına rağmen farklı spor dallarında kariyer yapmışlardır. Önemli olan size uygun aktivite seviyesini bulmanızdır. Ulaşılabilir hedefler koymak sizi fazla zorlamadan kendinizi geliştirdiğinizi hissetmenize yardımcı olabilir. Unutmayın, kendiniz dışında kimse ile yarışmıyorsunuz. Amacınız kendi potansiyelinize ulaşmak ve kendi aktivite seviyenizi artırmak olmalıdır. Bu aktivite, fırsattan istifade müzik dinleyeceğiniz bir yürüyüş de olabilir, arkadaşlarınızla vakit geçirmenizi sağlayacak bir takım oyunu da.

• 

• 

Astım ve Uyku
Birçok astım hastasının semptomları geceleri kötüleşir ve uykuyu ciddi anlamda etkiler. Nedeni ne olursa olsun düzenli olarak uykunuzun bölünmesi yaşam kalitenizi ciddi anlamda bozacaktır. Gündüz yorgun olmak duygu-durumunuzu, konsantrasyon kapasitenizi kötüleştirebilir, hatta astımınızı yönetebilmenizi daha da zorlaştırabilir. Tüm bunlar özellikle işinize veya çocuklarınıza da yetişmeniz gerekiyorsa stres ve endişeye yol açabilir.

NE YAPILABİLİR?
Geceleri düzenli olarak uyanıyorsanız, yeterince uyuyamamanın alışmanız gereken bir durum olduğunu kabullenmiş olabilirsiniz. Ancak yetersiz uyku ve hayatınızdaki etkileri boyun eğmeniz gereken bir durum olmamalıdır. Uykusuzluk hayatınızı etkiliyorsa özellikle de öksürük, hırıltı, nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi gibi astım belirtileriyle geceleri uyanıyorsanız, mutlaka hekiminize danışmalısınız.
Hekiminiz astımınızı neyin tetiklediğini bulmanız ve tetikleyicileri yönetmeniz açısından size rehberlik edecektir. Astım ataklarınız ve semptomlarınızla ilgili doğru bilgiyi hekiminizden alabilirsiniz.

Uyku kalitesi
Hekiminizin tavsiyelerine ek olarak gece uyku kalitenizi artırabilecek basit çözüm önerileri de vardır. Belirli bir uyku rutini oluşturmak ve uyuduğunuz yeri gözden geçirmek (diğer adı ile uyku hijyeni) bu basit çözümlerden birkaçı olarak sayılabilir.
Astımın Kontrolü ve AKT yönlendirmesi Astımın kontrol altında olması; hastanın hiç şikâyetinin olmaması, solunum fonksiyonlarının normal olması ve günlük yaşamını normal sürdürmesi olarak tanımlanabilir. Klinik bulgulara göre hastalar “kontrol altında”, “kısmen kontrol altında” veya “kontrol altında değil” şeklinde sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırma tedavinin yeterli olup olmadığını gösterir. Astım Kontrol Testi (AKT) size, bir an durup, astımın günlük yaşamınızı nasıl etkilediğini değerlendirebilmenizi sağlayacak, 5 sorudan oluşan, 4 haftalık dönemde astımınızın ne kadar kontrol altında olduğunu gösteren güvenilir bir testtir. Astım belirtileri aylara ve sezonlara göre değişebileceği için testi bir defa yapmakla yetinmeyip düzenli aralıklarla doldurmanız da sağlıklı bir sonuç almak için önemlidir.
Astımla yaşamayı öğrenebilirsiniz. Ancak astımınızın kontrol altında olmadığını düşünüyorsanız vakit kaybetmeden doktorunuza danışın.