KategoriÇocuk Hastalıkları ve Çocuk Cerrahisi Üroloji

Ebeveynler Dikkat! “Çocuklarda karın ağrısı ile birlikte, bulantı kusma ve iştahsızlık böbrek taşı habercisi olabilir..”

1 Nisan 2021 Kapalı Yazar: admin

Çocuklarda taş hastalığı, bebekler de dâhil her yaş grubunda görülebiliyor.

Artık taş tanısı konan 1 yaşın altındaki bebeklerde dahi kapalı taş ameliyatları çok başarılı biçimde yapılabiliyor.

Çocuğunuzun böbrek ya da idrar yollarında taş varsa mutlaka bir çocuk ürolojisi uzmanına başvurmanız gerekir.

Artık 1 yaşın altındaki bebeklerde dahi kapalı taş ameliyatları çok başarılı biçimde yapılabiliyor.

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof Dr. Tarkan Soygür’ün verdiği bilgiye göre; özellikle son yıllardan itibaren, çocuklarda taş hastalığının 4-5 kat artmış olduğu tespit edildi. Bu artışın, özellikle kız çocuklarında daha fazla olduğu tespit edilmiş durumdadır.
Ayrıca, görüntüleme yöntemlerinin gelişip ilerlemesi ve daha detaylı görüntülerin elde edilebiliyor olması nedeni ile de daha çok çocukta taş hastalığı tanısı konmaktadır

BU FAKTÖRLERE DİKKAT ! ÇOCUKLARDA BÖBREK TAŞINA NEDEN OLAN FAKTÖRLER

Prof Dr. Tarkan Soygür’ün verdiği bilgiye göre;

Metabolik bozukluklar,
Ailede taş hastalığının varlığı (genetik yatkınlık),
İdrar yollarında doğmalık olan yapı değişiklikleri,
Tekrar eden idrar yolu enfeksiyonlar,
Yenilen ve içilen gıdalar,
Çocuklarda böbrek taşına neden olan faktörlerin başında geliyor.

ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN BÖBREK TAŞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bebeklerde en sık bezde pembe kırmızı lekeler halinde görülen kum dökme şeklinde fark edilirken daha büyük çocuklarda, karın ağrısı ve bazen bulantı, kusma da olabilir.
Ayrıca idrarın kanlı olması da taş için şüphelendirici önemli bir bulgudur.
Tekrar eden idrar yolu enfeksiyonları, kilo alamama ve büyüme gelişmede yavaşlama da taş varlığında ortaya çıkan durumlardır.

5 ÇOCUKTAN BİRİNDE BELİRTİ OLMAKSIZIN BÖBREK TAŞI GÖRÜLÜYOR

Prof Dr. Tarkan Soygür’ün verdiği bilgiye göre; her beş çocuktan birinde, belirti olmaksızın da taş problemi yaşanabilmektedir.
Böbrek taşlarında erken teşhis çok önemlidir. Çünkü, bu taşlar bir tıkama yapıyorsa beraberinde enfeksiyon da olabilir. Sonuçta, devamlı enfeksiyon ve tıkanıklığa maruz kalan böbreklerde fonksiyon kaybının yanı sıra organın kaybedilme riski meydana gelebilir. Bu nedenle, tıkanıklık yaratan ya da geçmeyen enfeksiyona yol açan taşlara müdahale ederek cerrahi yolla çıkartılması gerekir.

ÇOCUKLARDAKİ BÖBREK TAŞI TANISI ÇOK ÖNEMLİ
Çocukta karın ağrısı, iştahsızlık gibi belirtilere idrar tahlilinde enfeksiyon, kan bulunması gibi bulgular eşlik ediyorsa ve yapılan ultrasonda taşlar görülüyorsa, mutlaka daha ileri tetkikler yapılmalıdır. Bu durumda taşın yerini, büyüklüğünü, sayısını ve idrar yollarında yarattığı problemin büyüklüğünü anlamak için, gerekirse ilaç vermeden çekilecek bilgisayarlı tomografi en uygun görüntüleme yöntemi bir tanesi olacaktır.

ÇOCUKLARDA BÖBREK TAŞI TEDAVİSİ VE TEKRARLAMAMASI İÇİN NELER YAPILMALIDIR ?
Prof Dr. Tarkan Soygür’ün verdiği bilgiye göre; çocuklarda idrar yollarını tıkayan taş tanısı varsa öncelikle bu tıkanıklık mutlaka giderilmelidir. Ancak taşın boyutu küçükse, ilk etapta kendiliğinden düşmesi için şans tanımak ve beklemek gerekir. Düşme sürecinde, belli kriterler gözetilerek hasta takip edilir. Örneğin, hastanın çok şiddetli ağrıları oluyorsa, geçmeyen enfeksiyon, kanama varsa, böbrek bir süre sonra şişmeye başlarsa, bu durumda biraz daha hızlı davranmak gerekebilir
Taş kendiliğinden düşerse, müdahale gerekliliği ortadan kalkar, tekrarlamaması için neler yapılabileceğine bakılır. Taşın düşmediği ve müdahale kararı verildiği durumda, ilk akla gelen yöntemlerden bir tanesi vücut dışından ses dalgası gönderilerek, taşın vücut içerisinde kırıldığı yöntemdir (ESWL). Çocuğun, kırılan taş parçalarını kendisinin dökmesi beklenir. Ancak, bu tür tedaviler, erişkinlerde anestezi olmadan yapılabilirken, çocuk hastalarda hafif anestezi altında yapılması gerekir. Çünkü tedavi sürecinde çocuğun hareketsiz durması önemlidir. Bu tedavi sonrasında çocuğun yakın takibi çok önemlidir.
Artık 1 yaşın altındaki bebeklerde dahi kapalı taş ameliyatları çok başarılı biçimde yapılabiliyor.

BÖBREK TAŞININ ENDOSKOPİK TEDAVİSİ
• Günümüzde çocuk ürolojisindeki ilerlemeler, bilgi birikimi ve endoskopi eğitimi olan çocuk ürologlarının yetişmesi ve tabi ki endoskopik aletler ve dijital görüntüleme yöntemlerindeki gelişmeler; 1 yaşın altındaki bebeklerde dahi kapalı taş ameliyatlarının çok başarılı bir şekilde yapılmasına imkân sağlamaktadır. Bu nedenle artık bebek ve çocuklarda da açık taş ameliyatlarına neredeyse hiç gerek kalmamaktadır.
• Kendiliğinden düşme şansı olmayan büyüklükteki taşlar için en sık tercih edilen yöntem üreteroskopik taş tedavisidir. Üreteroskopinin mümkün olmadığı durumlarda ise gene bir endoskopik yöntem olan perkütan taş tedavisine başvurulmaktadır.
• Üreteroskopik Yöntem: İdrarın çıktığı delikten, idrar yollarına girilip, taşa kadar ulaşılır. Giriş için doğal yollar kullanıldığı için vücut dışından başka bir delik açılmasına gerek kalmaz. Taş görülünce lazerle küçük parçalara ayrılır ve parçalar aynı seansa dışarı alınır. Sert bir metaş şeklinde olan rijid aletlerin yanı sıra, böbreğe ulaşıldığında kıvrılarak her yöne dönebilen fleksibıl aletlerin kullanılmaya başlanması ile birlikte üreteroskopi yöntemi böbrek taşlarında çok daha sık kullanılabilir hale gelmiştir.
• Perkütan Böbrek Cerrahisi: Biraz daha iri taşlarda uygulanan kapalı yöntemdir. Yan taraftan, böbreğin üzerine denk gelen yerden yaklaşık 1cm’lik çok küçük bir kesi yapılır. Buradan kalem gibi bir boru böbreğin içerisine yerleştirilip, bu borudan endoskoplarla girilerek, taşlar kırılıp çıkartılır. Klasik olarak kullanılan endoskopik ekipmanın teknolojideki ilerlemelere bağlı olarak daha da ince üretilebilmesi sonucu, mini perkütan ve ultra mini perkütan taş cerrahisi yapılabilir hale gelmiştir. Bunlarda cilde yapılan kesi 1cm’in de altındadır.

BÖBREK TAŞI OLUŞUMU ÖNLENEBİLİR Mİ?
Prof Dr. Tarkan Soygür’ün verdiği bilgiye göre; böbrek taşı oluşumunu tamamen önlemek mümkün değildir. Ancak, değiştirilebilir risk faktörleri var ise bunları tespit edip, bunlara yönelik tedaviler planlamak, yeni taş oluşumu ihtimalini azaltabilmektedir.
Örneğin; metabolik bir bozukluk söz konusu ise buna yönelik bir tedaviye başlamak gerekebilir.
Öte yandan idrar yollarında taş oluşumunu kolaylaştıracak bir takım yapısal bozukluklar yani, idrarın akışını zorlaştıran darlıklar, genişlemeler, idrarın göllendiği taş oluşumunu arttıran bir takım bölgeler var ise bunların cerrahi olarak düzeltilmesi, taş oluşumu ihtimalini azaltmaktadır.
Bunun dışında, özellikle kız çocuklarında daha sık görülen, tekrarlayan ve iyi tedavi edilmemiş idrar yolu enfeksiyonlarının etkin şekilde tedavi edilmesi taş oluşumlarını büyük oranda azaltmaktadır.