Kanserle mücadele de en etkili yöntem, farkındalık sağlamak!

Kanserle mücadele de en etkili yöntem, farkındalık sağlamak!

18 Nisan 2021 Kapalı Yazar: admin

Hematoloji Uzmanı Prof.Dr. Serdar Bedii Omay kan kanseri, Lenfoma, Multiple Myelom, Anemi, Tromboz, Kemik İliği ve Nakli konularında Yüzde 100 Sağlık’ın sorularını yanıtladı.

YYS : Sayın Omay, Kan Kanseri (Lösemi), Lenfoma ve Multiple Myelom nedir?

Prof.Dr. Serdar Bedii Omay:

Kan kanseri (lösemi); lökosit dediğimiz, kemik iliğinde yapılan beyaz kan hücrelerinin kanseridir. Löseminin akut ve kronik olmak üzere iki tipi vardır. Akut lösemiler; birden ortaya çıkan, hızla ilerleyen ve hastayı düşkün bırakan lösemiler olup, akut lenfoblastik ve akut miyeloblastik olmak üzere iki ana tipten oluşmaktadır. Kronik lösemiler ise, daha yavaş seyirli olan, hastayı genellikle birden kötüleştirmeyen lösemilerdir. Kronik miyeloid (miyelositik) ve kronik lenfositik lösemi olmak üzere iki ana tipi içermektedir. Akut lösemilerde kanda lökosit sayısı düşük, normal, yüksek olabilirken, kronik lösemilerde kanda lökosit sayısı çoğunlukla artmıştır.
Lenfoma; Vücudumuzda bulunan ve savunma ile alakalı olan lenf sitemine ait bezelerin kanseridir. Lenf sistemine ait bezeler çoğunlukla boyun, koltuk altı, akciğer ve karın boşluğu ile kasıklarda olur. Yine dalak ve tonsiller (bademcik) de bu sisteme aittir. Lenfomanın Hodgkin ve Non-Hodgkin olmak üzere 2 tipi vardır.
Multiple Myelom; Kemik iliğinde plazma hücresi denilen hücreden kaynaklanan, yavaş seyirli ve genelde kemikleri tutan bir kanserdir.

YYS: Anemi nedir?

Prof.Dr. Serdar Bedii Omay:
Halk arasında kansızlık olarak da bilinen anemi, eritrosit kütlesinin veya kan hemoglobin ve hematokrit konsantrasyonun azalması olarak tanımlanır. Normal hemoglobin ve hematokrit değerleri yaşa göre ve erkek-kız cinsiyetine göre değişir.
Başlıca nedenleri;
Kemik iliğinden yapım azlığı (aplastik anemi, enfeksiyon, başka kanserlerin iliğe metastaz yapması gibi…)
Eritrositlerin olgunlaşmasında yapısal ve işlevsel bozukluklar (demir eksikliği, vitamin b12 eksikliği, hemoglobinopatiler, kurşun zehirlenmesi)
Eritrositlerin zamanından önce yıkılması (hemolitik anemiler)
Kan kayıpları (kanama)

YYS:Tromboz nedir? Hangi durumlarda ortaya çıkar?

Prof.Dr. Serdar Bedii Omay:
Tromboz kanın damar içinde pıhtılaşmasıdır. Uzamıs hareketsizlik, gebelik, cerrhahi operasyon sonrası, varikoz venler, atriyal fibrilasyon gibi kan akımının yavaşladığı durumlar, faktör V Leiden mutasyonu, homosistinüri, protein C veya S eksikliği gibi genetik bozukluklar tromboz oluşumuna neden olmaktadır.
YYS:Kemik İliği Nakli Nedir?
 
Prof.Dr. Serdar Bedii Omay: Kemik iliği nakli; ciddi kan hastalığı, bazı kanserler hastalıkları, bağışıklık sistemi veya genetik bozukluğu olan hastalarda kemik iliği işlevini yerine getiremediği durumlarda uygulanan bir tedavi yöntemidir.

 YYS:Kemik iliği nakli neden önemli?

Prof.Dr. Serdar Bedii Omay: 
Kemik iliğini; kök hücrelerden kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve kan pulcuklarının yapıldığı bir fabrika olarak kabul edebiliriz. Bu fabrikadaki bir hasar, direkt olarak kök hücreleri bozabileceği için kan hücrelerinin yapımı da bundan etkilenir. Bu nedenle, bazı hastalıklarda tedavi için kök hücreleri yerine koymak gerekebilir. Halk arasında kemik iliği nakli olarak bilinir ancak gerçekte; kemik iliği, dolaşan kan, kordon kanı gibi kaynaklardan toplanan kök hücrelerin naklidir. Kan hücreleri; kırmızı kan hücreleri (Alyuvarlar), beyaz kan hücreleri (akyuvarlar) ve kan pulcuklarıdır (trombositler). Kırmızı kan hücreleri, vücut için hayati önem taşıyan oksijeni dokulara taşır, beyaz kan hücreleri enfeksiyonlarla mücadeleye ve kan pulcukları ise kanamayı kontrole yardım ederler. Sağlıklı bir insan için, bu üç serinin düzenli çalışması gereklidir.
 

YYS: Hangi hastalıklar kemik iliği naklini gerektirir?
Prof.Dr. Serdar Bedii Omay:
Lösemi ve Lenfomalar, Multiple myeloma ve diğer bazı plazma hücre hastalıkları. Myelodisplastik sendrom ve myeloproliferatif hastalıklar. Ciddi aplastik anemi ve diğer kemik iliği yetmezliği durumları . Ciddi kombine immün yetmezlik ve diğer genetik immün sistem bozuklukları. Hemoglobinopatiler. Bazı genetik metabolik bozukluklar. Yüksek doz ilaç/radyoterapi verebilmek için diğer bazı kanser vakaları.