Erkek Çocuğu Olanlar Dikkat!

Bebeklerde sıkça rastlanan inmemiş testis sorunu, kısırlıktan kansere pek çok soruna yol açabiliyor…

Erkek bebekler doğmadan önce her iki testis kendi karın boşluğundadır. Bebek anne karnında gelişimine devam ederken, testisler de torbaya inmeye başlar. Karın içi boşluğundan sonra kasık bölgesini geçerek, doğuma yakın dönemde torbaya yerleşir.

Nadiren bu torbaya iniş doğumdan sonraki ilk 1 sene içinde de devam eder. Yeni doğan bir erkek çocuk doğduğunda testisler şayet torbada değilse, bu duruma gerçek inmemiş testis adı verilir. Çoğu zaman tek tarafta, bazen de çift tarafta birden olur. Gerçek inmemiş testiste önemli özellik, bir ya da iki testisin hiçbir zaman torbada olmamasıdır. Normal zamanında ve kilosunda doğan erkek bebeklerin her 2 testisinin skrotum denilen torbalar içerisinde olması gerekir. Ancak yeni doğan her 100 erkek bebekten 3 ila 4’ünde testis yerine inmemiştir. 
Testisin yerine inmemesi ve bu durumun tedavisinde geç kalınması ileride kısırlık ve testis kanseri gibi çok önemli sorunlara yol açabilir. 
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tarkan Soygür, bu çok önemli sorun ile ilgili olarak Yüzde 100 Sağlık’ın sorularını yanıtladı.

YYS: İNMEMİŞ TESTİS, SIK GÖRÜLEN BİR SORUN MU?

PROF. DR. TARKAN SOYGÜR: Yaklaşık olarak 100 erkek bebekten 3-4 tanesinde görülebilir. 
Aslında nedenini kesin olarak hala bilmiyoruz. Günümüzde inmemiş testise yol açabileceği bilinen risk faktörleri; erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve annenin hamilelik sırasında karşılaştığı bazı hormonal maddelerdir. Ama bunların hiçbiri olmadan da inmemiş testis görülebilmektedir.

YYS: İNMEMİŞ TESTİS TEDAVİ EDİLMEZSE HASTAYI HANGİ RİSKLER BEKLİYOR? 
PROF. DR. TARKAN SOYGÜR: Testislerin skrotumda yerleşmiş olmalarının en önemli nedeni, normal vücut sıcaklığından 3-4 derece daha serin bir ortamda bulunabilmeleridir. Testis ancak skrotumda iken sağlıklı gelişimini sürdürebilir ve erkeklik hormonu üretimi ve ileride baba olmayı sağlayacak germ hücrelerinin olgunlaşması gibi çok hayati 2 fonksiyonunu gerçekleştirebilir. Bu nedenle inmemiş testis ile ilgili en önemli risk infertilite, yani ileride kısırlık gelişmesidir. Tedavi edilmemiş 2 taraflı inmemiş testislerde bu risk daha da fazladır.

YYS: EN BÜYÜK SORUN KISIRLIK GELİŞMESİ Mİ?
PROF. DR. TARKAN SOYGÜR : Testis, karın içinde gelişmeye başlar ve doğum öncesinde açık olan kasık kanalından geçerek skrotuma yani torbaya yerleşir. Testisi inmeyen bebeklerin kasık kanalı da açık kalabileceği için hidrosel dediğimiz torbalarda su toplanması veya bunun daha ilerlemiş hali olan kasık fıtığı gelişebilme riski inmemiş testisli çocuklarda belirgin olarak daha yüksektir. Ayrıca torbaya yerleşip sabitlenmemiş testislerde, testisin kendi etrafında dönerek atar ve toplardamarlarının burulması (torsiyon) ve buna bağlı olarak testisin kan akımı ve beslenmesinin bozulmasına bağlı olarak testisin canlılığını kaybetmesi riski de normale göre artmıştır.

YYS: İNMEMİŞ TESTİS İLE TESTİS KANSERİ GELİŞİMİ ARASINDA BİR İLİŞKİ VAR MI?
PROF. DR. TARKAN SOYGÜR : Evet, inmemiş testisi olan çocuklarda testis kanseri gelişme riski 4 ila 10 kat daha fazla görülmektedir. Ancak zamanında ve başarı ile uygulanan cerrahi girişimlere rağmen bu risk maalesef çok değişmemektedir. O yüzden ameliyat ile yerine indirilen testislerin hayat boyu kontrollerinin devam ettirilmesi son derece önemlidir.

YYS: NASIL TANI KONULUR? MUAYENE VE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ NELER?
PROF. DR. TARKAN SOYGÜR :İnmemiş testis tanısında en güvenilir yöntem tecrübeli bir uzmanın muayenesidir. Bu şekilde olguların yüzde 80’i kasık kanalı ya da farklı bir yerde ele gelir. Muayenede hiç bir şekilde ele gelmeyen olgularda ise testisin karın içinde kalma olasılığı söz konusudur. Bu durumda ise hiç bir görüntüleme yöntemi (MR dahil) yeterli güvenilirliğe sahip olmayacağından, en uygun yaklaşım çok ince optik aletler ile girilerek (laparoskopi) karın içerisinin araştırılmasıdır. Bu yöntem ile testis bulunur ise aynı aşamada laparoskopik olarak indirilmesi de mümkün olacaktır..

YYS: NE ZAMAN VE NASIL TEDAVİ EDİLMELİDİR? TEK TEDAVİ CERRAHİ Mİ?
PROF. DR. TARKAN SOYGÜR : Testislerin doğum sonrası kendiliğinden inme olasılığı olduğu için ilk 6 ay müdahale etmeden beklemek gerekir. Ancak maksimum bekleme sınırı 1 yaştır Birinci yaşta testis hala inmemiş ise mutlaka cerrahi olarak indirilmelidir. Burada en önemli nokta, en başta da belirttiğim gibi, retraktil testisler için gereksiz cerrahi müdahaleden kaçınmaktır. Bu nedenle biz çok özel durumlar hariç, testisi indirmek amacı ile hormonal tedavi verilmesini önermiyoruz.

YYS : AMELİYAT ÖNCESİVE SONRASINDA NE YAPILMALIDIR ?
PROF. DR. TARKAN SOYGÜR : Cerrahi tedavi genel anestezi altında 1 saat kadar sürer. Anestezi öncesinde bebeğin 4 saat kadar aç kalması gerektiği için sabah erken saatlerde yapılması tercih edilir. Ameliyat sırasında yapılan uygun ağrı tedavisi ile, ameliyat sonrası oldukça rahat geçer. Çocuk aynı gün evine gönderilebilir. Tecrübeli ellerde başarı oranı çok yüksektir. Ameliyat sonrasında pansumana gerek olmaz. Çocuğun Ev içinde hareket etmesinde bir sakınca yoktur. Ameliyattan 5 gün sonra kontrole gelen hastanın yara bantı çıkarılır, artık banyo da yapabilir. Torbadaki şişlik ve sertlik birkaç hafta devam edebilir.

YYS : AMELİYAT İÇİN İDEAL ZAMAN NEDİR?
PROF. DR. TARKAN SOYGÜR : Tüm inmemiş testisleri cerrahi olarak indiriyoruz. Ama ergenlikten sonra gelen ve testisi hala yukarıda olan hastalar için, yüksek kanser gelişme riski nedeni ile maalesef tek çare o testisin alınması oluyor. 
Yani tıptaki pek çok konuda olduğu gibi burada da en kritik nokta doktora başvurmakta geç kalınmaması. Bu nedenle yeni doğan döneminden başlayarak, okul çağı çocukları dahil olmak üzere, tüm erkek çocukların testisleri düzenli olarak kontrol edilmeli ve aileler ve eğiticiler bu konuda bilinçlendirilmelidir.