“Huzursuz Barsak Sendromu”nu Hiç Duydunuz mu?

İrritabl barsak sendromu IBS Türkçeye Huzursuz Barsak Sendromu olarak tercüme edilebilir. En sık belirtileri karın ağrısı, gaz, şişkinlik ve barsak alışkanlığında değişikliktir. IBS olan kişilerin bazılarında kabızlık, bazılarında ishal ve bazı kişilerde ikisi birden görülür. Bazı kişilerde kramp şeklinde dışkılama ihtiyacı olur ancak dışkılayamazlar.

Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Kalaycı, Huzursuz Barsak Sendromu ile ilgili merak edilenleri YÜZDE 100 SAĞLIK’a anlattı.

Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Cem Kalaycı, Irritabl Barsak Sendromu ( IBS)’de belirtileri açıklayacak organik bir sebep bulunmadığını söyledi. Kalaycı, IBS için tedavi seçeneklerinin yakınmaları gidermeye veya azaltmaya yönelik olduğunu kaydetti.

IBS birçok kişide hafif bir rahatsızlığa yol açtığı gibi bazı bireylerde günlük hayatı etkileyecek kadar şiddetli olabilir. Hastalığın uzun süreli olması ve şikâyetleri gidermekteki zorluklar seyrek olarak hasta ve doktor için yıldırıcı olabilir. Seyahat, işe gitmek, sosyal hayata katılmak hastalar için çok zor olabilir.
IBS barsaklara kalıcı bir hasar vermez ve kanser gibi daha önemli hastalıklara yol açmaz. Birçok kişide sadece tüketilen gıdalara dikkat edilmesi belirtileri azaltır.

• 

• 

KADINLARDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
IBS, barsakların en sık rastlanan hastalığıdır. Kadınlarda daha sıktır. Çalışmalar, Türkiye’de de birçok ülkede olduğu gibi erişkin yaşta toplumun % 10-20 sinde IBS olduğunu ortaya koymuştur.
IBS olan kişilerin bazıları doktora başvurmakta diğerleri ise doktora başvurmadan belirtiler ile kendileri baş etmeye çalışmaktadırlar.

IBS NEDENLERİ:IBS’nin tam nedeni bilinmemekle birlikte bazı teoriler vardır.
1- Kalın barsak ve ince barsakların anormal kasılmaları sonucu olur. Barsakların güçlü kasılmaları ağrılara yol açabilir. IBS’de barsaklar çok hassas olup bu kasılmalar çok küçük uyarılar sonucu oluşabilir.
2- Hastaların küçük bir kısmında IBS barsaklarda mikrobik bir rahatsızlık sonrası tetiklenir.
3- IBS olan kişilerde fiziksel bir problem saptanmadığı için ruhsal çatışma ve stresin rol oynadığı düşünülmüştür. Stres ve endişe muhtemelen IBS’nin sebebi değildir ancak stres ve endişe barsakları etkiler ve belirtilerin ağırlaşmasına yol açar. Ayrıca cinsel, sözel, fiziksel tacize uğramış kişilerde IBS daha sıktır.
4- IBS belirtilerinin oluşmasında gıdalara karşı hassasiyet ve gıda alerjisi rol oynayabilir. Tedavide bazı gıdaların kontrolü bir şekilde diyetten çıkarılması denenebilir. Ancak gereksiz gıda kısıtlamaları beslenme bozukluklarına yol açabilir ve IBS belirtilerini artırır veya benzer belirtilere yol açar.
5- Bazı bilim adamları IBS olan kişilerin barsaklarında aşırı hassasiyet olduğunu düşünmektedirler. Böylece normal miktarda olan gaz ve barsak hareketleri çok fazla gibi algılanır. Bu nedenle IBS tedavisinde ağrı algılamasını azaltmak amacı ile antidepresanlar kullanılmaktadır.

IBS’Yİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Prof. Dr. Cem Kalaycı’nın verdiği bilgiye göre,

• Bazı ilaçlar ve gıdalar spazma yol açar. Süt, çikolata ve fazla alkol alımı belirtileri tetikleyebilir.
• Kafein birçok insanda yumuşak dışkılamaya yol açar. Ancak IBS olan kişileri daha çok etkiler.
• Kadınların adet döneminde daha çok semptomları olur. Bu durum, üreme hormonlarının IBS belirtilerini arttırdığını düşündürür.
• Belirtiler yemekten sonra veya stres durumlarında artabilir. Yemek kalın barsak kasılmalarına yol açar. Bu durum 30-60 dakikada tuvalete gitme ihtiyacı doğurabilir. IBS olan kişilerde bu daha çabuk ve ağrılı olabilir.

HUZURSUZ BARSAK SENDROMUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?

• KARIN AĞRISI
• BARSAK DÜZENİNDE DEĞİŞİKLİK
• İSHAL
• KABIZLIK
• DİĞER BELİRTİLER
• SİNDİRİM SİSTEMİ DIŞI BELİRTİLER

IBS’DE TEDAVİ

• IBS’de ilaç tedavisi hastalığı ortadan kaldırmak için değil, belirtileri azaltmak veya yok etmeye yöneliktir.
• Seçilecek ilaç, hastanın esas rahatsız olduğu belirtinin ne olduğuna göre değişebilir.
• İshal, kabızlık veya ağrının ön planda olması seçilecek ilaç tedavisini değiştirir.
• Standart bir tedavi yoktur. Kabızlık için müshil ve ek posa önerilebilir.
• IBS’de yeni tedavi alternatifleri de mevcuttur.
• Bazı farklı kombinasyon tedavilerile gaz, şişkinlik, karın ağrısı, spazm gibi belirtilerin giderilmesi mümkün olabilecektir.
• Antidepresanlar da IBS tedavisinde sık kullanılan tedavilerdir. Bu tedavilerin depresyon dışında önemli derecede ağrı kesici özellikleri vardır. Ayrıca sindirim sisteminin ve özellikle barsakların aşırı duyarlılığını azalttıkları düşünülmektedir. IBS tedavisinde birçok antidepresan depresyonda kullanılan dozların çok altında kullanılır. Antidepresanların etkisi genellikle 3-4 hafta içinde ortaya çıkar. Uyku ilaçları ve müshiller bağımlılık yapabilir. Ancak bu risk antidepresanlarda yoktur.
• Kabızlık durumunda eğer diyet önerilerinden yarar görülmüyor ise müshil kullanılabilir. Ancak ishal kesiciler düzenli kullanmaktan çok, gerek duydukça alınmalıdır.

Diyet tedavinin önemli bir kısmıdır. IBS hastalarının yaklaşık üçte biri glutensiz diyetten fayda görür. Son yıllarda İBS hastalarına sık olarak önerilen diyetlerden biri de esas olarak karbonhidratları kısıtlayan FODMAP diyetidir.