Onarılmaz Sonuçları Önlemek İçin Parkinson ve MS Hastalıklarının Tedavisinde Geç Kalınmamalı…

Toplumda sık görülen ve önlem alınmadığı takdirde belirgin derecede engelliliğe yol açabilen hareket sistemi hastalıkları Parkinson ve MS, 50 yaş üstü erkeklerde sık görülürken, MS 40 yaş altı bayanlarda daha sık görülüyor.

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Bilgehan Biçer, toplumun önemli bir sorunu olan bu hastalığın tedavisi ile ilgili Yüzde 100 Sağlık’ın sorularını yanıtladı:

Yüzde 100 Sağlık: Hepimiz görmüş ya da duymuşuzdur; ellerinde titreme olan, hareketleri yavaşlamış bir Parkinson hastasını ya da yürümek için yardıma ihtiyaç duyan bir MS hastasını. Bu hastalarda REHABİLİTASYON uygulamalarını yeri nedir? Acaba ne kadar fayda sağlamaktadır? Sebepler, seyir ve klinik bulgular nelerdir ?

Dr. Bilgehan Biçer: Parkinson beyinde istemsiz hareketleri önleyen Bazal Ganglionlarda dopamin eksikliği sonucu ortaya çıkarken, MS Merkezi Sinir Siteminde sinir hücrelerinin sinirsel iletimden sorumlu myelin kılıflarının harabiyeti sonucu oluşur.  Her iki hastalığa da neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir. Sadece viral enfeksiyonlar, çevre faktörleri, kişisel ve kalıtsal faktörler gibi sebeplerin rol oynayabileceği düşünülmektedir. Sebep ne olursa olsun hastalıkların önemi süregen ve ilerleyici olmasıdır. Ancak hastalıkların seyir hızı çok farklıdır. Bazı hastalarda hızlı ilerlerken bazı hastalarda yıllarca ilerlemeden kalabilmektedir. Parkinsonda belirtiler tamamen hareket sistemiyle ilgilidir, kaslarda gevşeyememe, katılık, istemsiz hareketler ve dengesizlik ön sık görülen bulgulardır. MS te ise hareket sistemi bozuklukları ile birlikte, göz, mesane barsak, işitme, cinsel işlev bozuklukları gibi diğer sitemleri de tutabilir. En sık görülen bulgular kaslarda zayıflık, duyu kusuru, dengesizlik, çift görme, yorgunluk ve halsizliktir.

Yüzde 100 Sağlık:Tedavi yöntemleri nelerdir ?

Dr. Bilgehan Biçer: Her iki hastalığın teşhis ve tedavisi Nöroloji kliniklerinde yapılmaktadır. Parkinsonda ilaç tedavisi ile beyinde eksik olan dopamin maddesi yerine konmaya ve kaslarda oluşan sertlik giderilmeye çalışılırken, MS te ise ilaç tedavisi ile beyinde myelin hasarına sebep olan ataklar baskılanmaya çalışılır. Ancak bu değerli tedavi yöntemlerine rağmen maalesef hastalarda günlük yaşam aktivitlerinde bağımlılığa yol açan sekeller kalabilmektedir. Oluşan sekellerin tedavisinde REHABİLİTASYON UYGULAMALARI esastır. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzman Hekimi yönetimindeki bir ekiple gerçekleştirilen rehabilitasyon uygulamalarında amaç, hastanın kalan mevcut potansiyelini en iyi şekilde kullanmasını ve günlük yaşam aktivitelerinde tam bağımsız olmasını sağlamaktır. İlaç tedavilerinin yanı sıra düzenli rehabilitasyon programı uygulanan hastalarda engellilik oranı, rehabilitasyon programı uygulanmayanlara göre belirgin derecede azdır.

Rehabilitasyon programları hastalığın başından itibaren verilen egzersiz programları ile başlar. Genel kondisyonu arttırıcı endurasyon egzersizleri, kasları güçlendirmeye yönelik dirençli egzersizler, dengeyi arttırıcı denge koordinasyon egzersizleri hastanın potansiyelini koruması açısından gereklidir.

Eğer hastada fonksiyon kaybına neden olan güç kaybı, dengesizlik gibi bir eksiklik ortaya çıkmışsa rehabilitasyon planlaması oluşan eksikliğe göre planlanır. Kas gücü kayıplarında güçlendirici elektrik akımları, manyetik alan uygulamalarıyla birlikte fizyoterapistin birebir uygulatacağı egzersiz programları etkili olurken, kas spazmlarının ön planda olduğu katılığı olan bir hastada sıcak soğuk uygulamaları, gevşeme teknikleri ve biofeedback uygulamaları daha etkili olacaktır. Güçlendirme, gevşeme, denge koordinasyon rehabilitasyonları yanında bazı hastalarda oluşan mesane fonksiyon bozuklukları ürodinamik testler ve sonrasında mesane eğitimi, ilaç tedavisi gibi uygulamalarla çizilen rehabilitasyon programları sorunu gidermede etkili olacaktır. Seksüel problemlerde özellikle erkeklerde oluşan ereksiyon problemlerinde, self enjeksiyon teknikleri hastaya yardımcı olacaktır. Benzer problemleri olan hastalarda fizyoterapist yönetiminde grup egzersizleri motivasyon açısından başarılı olmaktadır.

Sonuç olarak MS ve Parkinson hastalığı olan hastalarda engelliliğin önlenmesi, bu amaçla hastaların bilinçlendirilmesi, rehabilitasyon programlarını içerik ve fayda açısından öğrenmeleri son derece önemlidir.